Deel 1: Vereniging van Psychiatrisch Patiëntenrecht Advocaten Nederland (vPAN)

De Nederlandse Orde van Advocaten heeft 29 specialisatieverenigingen geregistreerd, waarvan vijf een keurmerk van de NOvA dragen. In deze nieuwe rubriek neemt het ABB een kijkje achter de schermen bij een aantal van deze verenigingen. We beginnen met de Vereniging van Psychiatrisch Patiëntenrecht Advocaten Nederland (vPAN).

Tekst: Victor van Campen en Annelies van Ochten

De vPAN is de specialisatievereniging voor advocaten die rechtsbijstand verlenen aan cliënten die met een gedwongen opname in de psychiatrie belanden of aan mensen die te maken krijgen met een storing in de geestvermogens maar onder voorwaarden thuis kunnen blijven wonen. De vPAN is opgericht vanwege de wens van de overheid en de Raad voor Rechtsbijstand om verdere specialisatie van advocaten te bevorderen, dus ook (misschien wel juist) die van advocaten die kwetsbare cliënten bijstaan in zaken die raken aan de Bopz (Bijzondere opname psychiatrisch ziekenhuis).

De vereniging organiseert werkgroepen, lezingen en voorziet haar leden van relevante informatie en nieuws over wat er landelijk ter zake dit rechtsgebied speelt. Daarnaast worden intervisie-bijeenkomsten voor de aangesloten advocaten opgezet, waarbij geleerd kan worden van elkaars ervaringen en wordt feedback gegeven bij concrete praktijkvragen.

Peervisie
Speerpunt is Peervisie, het peer review-project van de vPAN waarbij advocaten met elkaar meelopen en elkaar feedback geven, hetgeen zeer positief wordt ontvangen door de betrokken advocaten, zo vertelt Marjolein Verkijk, voorzitter van de vPAN. Dit project bevindt zich momenteel in de pilotfase in het arrondissement Alkmaar.
In totaal telt de vereniging 471 leden (op zo’n 600 Bopz-advocaten in heel Nederland), van wie maar liefst 42 uit het arrondissement Amsterdam. De ledenvergaderingen (waarbij ook PO-punten te behalen vallen) worden goed bezocht – doorgaans zijn er gemiddeld zo’n 100 leden aanwezig en bij de laatste vergadering,  waar het vijfjarig bestaan van de vereniging werd gevierd,  maar liefst 150. De vPAN behartigt de belangen van de leden en treedt ook op als spreekbuis van de gespecialiseerde advocaten. Zo adviseerde de vPAN de commissie-Van der Meer over de gevolgen van de bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand. Verkijk vertelt dat die ontwikkelingen er toe kunnen leiden dat de psychiatrische patiënt straks zonder advocaat komt te zitten: ‘Daar rennen we nu heel hard op af, terwijl het juist een taak voor de overheid is om ook te zorgen voor de meest kwetsbaren.’ Als de bezuinigingen doorgaan, ziet Verkijk de toekomst van de specialisatie somber in.

Lichtpunten
Maar er zijn ook lichtpunten. Recent vierde de vPAN haar lustrum en daarbij was volgens Verkijk merkbaar dat de leden een hechte club mensen zijn die serieus genomen wordt. Een wapenfeit van de vPAN is het behoud van de BOPZ-advocaat als stamadvocaat, wat betekent dat een cliënt gedurende langere tijd één advocaat heeft die ook betrokken is bij de behandeling. Dat wordt door cliënten op prijs gesteld en zorgt dat iemand beter geholpen wordt, aldus Verkijk.
Afsluitend vragen we Verkijk naar een tip voor andere verenigingen: Kom vooral voor jezelf  op  en laat je niet tegen elkaar uit spelen, bijvoorbeeld in de gesprekken over bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand!

Lid worden?  Uiteraard dien je als advocaat te voldoen aan de eisen die de Raad voor Rechtsbijstand stelt aan de Bopz-advocaat en dien je mee te draaien in de piket-regeling. Zodra aan deze voorwaarden voldaan is, kan het bestuur van de vPAN worden verzocht om toetreding tot de vereniging. Zie: www.vpan.nu.