Door de toenemende concurrentie in de advocatuur en omdat cliënten mondiger en kritischer zijn verliest het declareren op uurbasis terrein ten koste van andere declaratiemethoden. Te denken valt aan vaste prijsafspraken en abonnementsvormen. Maar zijn deze alternatieven wel ideaal?
Tekst: Tessa Bakker en Yvette Kouwenberg
De stelling in deze editie van het ABB luidt:
‘Uren x tarief is zowel voor de advocaat als de cliënt de meest aantrekkelijke declaratiemethode, mits de advocaat de cliënt goed en tijdig informeert over de kosten’.
‘Eigen manier van werken onder de loep nemen’
Micheline Dion – GMS Advocaten (De Grave De Mönnink Spliet Advocaten)
‘Het klassieke “uurtje-factuurtje” is op zich een zeer transparante manier van declareren, mits de advocaat zijn werkzaamheden inderdaad goed inzichtelijk maakt en de cliënt regelmatig informeert over de stand van de kosten. Door toenemende concurrentie, economische crisis en kritischer cliënten wordt de advocatuur echter gedwongen de eigen manier van werken en declareren onder de loep te nemen. Mijn ervaring is dat cliënten de laatste jaren de relatie met de advocaat steeds meer als een zakelijke, commerciële relatie benaderen, waarbij onderhandelingen over de declaratiemethode een vast onderdeel zijn geworden. Cliënten willen soms dat de advocaat ook een deel van het risico draagt, en daar past uurtje-factuurtje niet altijd bij. Op elke manier van declareren valt wel iets af te dingen. Ik denk dat belangrijk is dat de advocaat goed luistert naar de wensen en behoeften van de cliënt en aan de hand daarvan probeert tot een passende afspraak te komen. Op die manier wordt echt maatwerk geleverd. Dat kan in sommige gevallen nog steeds uurtje-factuurtje zijn, maar zal vaak ook een creatieve oplossing van de advocaat vergen, waarbij er bijvoorbeeld een gedeeld kostenrisico is, een abonnement of strippenkaart voor bepaald soortige handelingen, een fixed fee, etc. Op die manier investeert de advocaat ook in een langdurige en bestendige relatie met de cliënt en wordt hij veel meer een business partner dan de traditionele advocaat die buiten het bedrijf van de cliënt staat.’
‘Cliënten vragen om alternatieven’
Annika Blanke – Palthe Oberman Advocaten
‘Niet mee eens. Het uitbreiden van alternatieven is in essentie geen verslechtering. Ook niet als het gaat om het aanbieden van verschillende of nieuwe vormen van declaratiemethoden. Onze cliënten (zowel “Nederlandse” als internationale cliënten) vragen ook om alternatieven voor het gebruikelijke “uurtje factuurtje”. Ik betwijfel echter of de aanleiding hiervoor de toenemende concurrentie is. Vaker willen cliënten simpelweg op voorhand weten waar ze aan toe zijn en is heldere communicatie en adequaat verwachtingsmanagement (los van de gekozen declaratievorm) de vraag vanuit de cliënt. Uiteindelijk zal per declaratiemethode altijd heldere (goede en tijdige) communicatie moeten plaatsvinden.
En daarbij kan dan ook per zaak of vraag iedere denkbare declaratievorm voor advocaat én cliënt gelden als “de meest aantrekkelijke declaratiemethode”. De ervaring leert dat bepaalde vragen op voorhand qua te besteden tijd goed zijn in te schatten, hetzelfde geldt voor het voeren van bepaalde procedures. Daar waar een inschatting op voorhand niet of lastiger mogelijk is kan het “standaard” uren x tarief eerder geboden zijn. Uiteindelijk gaat het om het bieden van de best mogelijke oplossing per vraag of zaak waar onze cliënten tevreden mee zijn. Onze cliënten zijn wellicht niet de kenners van het recht, zij weten vaak wel wat een redelijke declaratie is voor de beantwoording van hun vraag.’
‘Vraag naar andere betalingsmodellen neemt toe’
Jordi Rosendahl – Lexence N.V. advocaten & notarissen
‘De vraag naar andere betalingsmodellen neemt toe en vormt een uitdaging voor de advocatuur. Andere betalingsmodellen kunnen de cliënt meer zekerheid bieden over de kosten van een dossier. Daardoor zijn de kosten intern beter te verantwoorden en te begroten. Of de cliënt ook daadwerkelijk goedkoper uit is en of deze betalingsmodellen de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komen betwijfel ik. Naar mijn mening zijn eventuele bezwaren tegen het model uurtje factuurtje bovendien op te vangen door heldere afspraken te maken en goed te communiceren. De advocaat in kwestie blijft bovendien onafhankelijk. In die zin ben ik het dan ook eens met de stelling.’
‘Vertrouwen is het kernwoord’
Martijn Burgers – Pact advocaten
‘Ik ben het eens met deze stelling. Werken op uurbasis (met urenverantwoording) is juist ingevoerd om helderheid te geven over en inzicht te geven in de kosten voor rechtsbijstand. Ik merk in de praktijk weinig dat cliënten interesse hebben voor een vaste prijsafspraak, abonnement of een andere flexibele beloningsvorm. Gebeurt het wel, dan is dat in de regel voor eenmalig werk, grote projecten of aan het begin van een cliëntrelatie. Vertrouwen is daarbij het kernwoord. Als een cliënt, door ervaring of verwijzing, het vertrouwen heeft dat zijn advocaat redelijke tijd besteedt aan zijn dossier en uit de voeten kan met hetgeen is geadviseerd of opgeleverd, dan is de declaratie ook akkoord. Als een advocaat daarentegen ongevraagd werk doet, onnodig of zonder overleg kantoorgenoten inschakelt, of niet met een snelle en praktische oplossing komt, zal de rekening voor zijn werk in de regel als te hoog worden ervaren.
Als dienstverlener dien je naast een (kosten)transparante werkwijze ook een (kosten)efficiënte werkwijze te hebben. Zowel ons kantoor als onze werkwijze is kostenefficiënt opgezet. Door vrijwel volledig digitaal te werken, is praktijkondersteuning door een secretaresse nauwelijks nodig. Hierdoor kunnen wij kwalitatief hoogwaardige diensten tegen scherpe tarieven aanbieden, zonder toe te leggen op ons uurtarief. Wij brengen geen kantoorkosten in rekening en declareren geen ondergeschikte werkzaamheden, zoals tijd voor het opstellen en doorzenden van allerlei correspondentie. Daar kun je echt niet (meer) mee aankomen. Het uurtarief op zich kan wel een punt zijn, maar aan het einde van het jaar zal de rekensom van een cliënt in negen van de tien gevallen toch zijn: wat heeft mijn advocaat mij het afgelopen jaar gekost en vond ik het dat waard?’
‘Actief in dialoog met cliënten’
Cara Pronk – advocaat Van Doorne.
‘Niet eens. Pricing is maatwerk. De tijd waarin uren x tarief voor zowel de cliënt als de advocaat in alle gevallen de meest aantrekkelijke declaratiemethode is, is wat Van Doorne betreft voorbij. In de praktijk zien wij een toenemende vraag van cliënten naar alternatieve prijsstructuren waarbij de belangrijkste onderliggende drivers waardecreatie en risicobeheersing zijn. Die zijn bij uren x tarief niet altijd geborgd. Wij gaan actief in dialoog met cliënten om te bepalen wat voor hun belangrijk is en op basis daarvan leggen we verschillende prijsstructuren voor. Cliënten reageren hier zeer positief op.’