In de rubriek De Robijnen Bef spreekt het ABB met advocaten die veertig jaar in het vak zijn. Dit keer is het woord aan Marga Dickhoff van Kantoor Dickhoff in Diemen. Zij is advocaat sinds 1984 en legt zich toe op de algemene rechtspraktijk, met als specialisatie personen- en familierecht.
Waarom heeft u destijds voor de advocatuur gekozen?
“Na mijn studie aan de VU begon ik in 1984 als jurist op een accountantskantoor. Bij mijn werkzaamheden ondervond ik een beperking doordat ik cliënten niet kon bijstaan in de Rechtbank. Via een relatie van het kantoor kon ik een stageplek krijgen en zo is het gekomen.”
Welke zaak is u het meest bijgebleven?
“Dat is de procedure die heeft geleid tot het ‘Zeevisserij-arrest’ van de Hoge Raad. Destijds hield ik kantoor met fiscalisten. Met een van de fiscalisten stond ik zijn tante bij in de echtscheidingsprocedure. De samenwerking om de zaak uiteindelijk tot een goed einde te brengen is buitengewoon leerzaam en waardevol geweest.”
Wat is de belangrijkste verandering geweest in de tijd dat u advocaat bent?
“Dat is zonder meer de omloopsnelheid van de dossiers. Toen ik begon hadden we nog een telex op het kantoor, vijf secretaresses en vijf IBM-typemachines met correctietoets. In 1985 deed de fax zijn intrede, alsmede de computer waarop secretaresses de conclusies tikten. Wanneer je destijds een brief verstuurde duurde het twee tot drie weken voordat je antwoord had. Tegenwoordig heb je bij het verzenden van een mail soms direct al een reactie.”
Vindt u dat de overheid voldoende rekening houdt met het vak van de advocaat?
“Dit is een lastige vraag die niet 123 te beantwoorden is. Ik denk hierbij met name als eerste aan de sociale advocatuur. De vergoedingen vanuit de overheid zijn dusdanig dat er eigenlijk geen droog brood in valt te verdienen, ondanks de recente aanpassingen.”
Wat vindt u het leukst aan uw vak? Indien u het allemaal overnieuw zou mogen doen, zou u dan een ander beroep hebben gekozen?
“Het leukst aan mijn vak vind ik de contacten met cliënten en het reizen door het land naar alle rechtbanken en hoven. Ik zou beslist géén ander beroep hebben gekozen.”
Er is veel te doen over de pensioenleeftijd; wat vindt u de ideale pensioenleeftijd voor een advocaat?
“Elke advocaat moet zelf bepalen wanneer de tijd voor pensioen zich aandient. Dat heeft vooral ook met de fysieke en mentale gesteldheid te maken.”
Heeft u nog tips voor (jonge) advocaten?
“Jawel. Werk hard, vind een goede balans tussen werk en privé en luister naar de adviezen van de oudere en ervaren collega’s en confrères.”