Deze keer in de rubriek bouwstenen het kantoorpand van OSK advocaten aan de Vondelstraat. Het ABB sprak kort met partner Geertjan van Oosten over het monumentale pand. Het pand zal overigens bij menig advocaat bekend zijn, Van Oosten vertelt namelijk dat hij en zijn collega OSK-partner De Korte er in de zalen op de eerste en de tweede verdieping de beroepsopleiding hebben gevolgd.
Tekst: Jeroen Jung
Het kantoorpand van OSK Advocaten is in 1873 in opdracht van Gerard Adriaan Heineken gebouwd door de architect Pierre Cuypers (bekend van het Rijksmuseum en het Centraal Station). Het pand was oorspronkelijk ontworpen als Bierhuis voor de toen net begonnen brouwerij en bevatte destijds een biljartkamer, kegelbaan en zelfs een restaurant. Het is daarom ook wel als negentiende-eeuwse voorloper van de Heineken Experience bestempeld.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
In 1903 werd het pand aangekocht door de zeven orden van de Amsterdamse vrijmetselarij. De vrijmetselaars lieten het pand ingrijpend veranderen. Het pand werd in 1910 samengevoegd met het aangrenzende Vondelhuis. De door Cuypers ontworpen neogotische voorgevel moest plaats maken voor een rationalistisch ontwerp van Piet Heyn dat de huidige uitstraling van het pand bepaalt.
Heyn, die behalve architect zelf ook lid was van de Amsterdamse vrijmetselarij, verwerkte allerlei maçonnieke symboliek in de gevel. Zo bevat de voorgevel de bekende passer en winkelhaak en een glas-in-lood pentagram. De vijfhoek zou overigens ook een verwijzing kunnen zijn naar het logo van de bekende biergigant.
Dat het pand aan de rechterkant geen ramen heeft komt overigens omdat het oorspronkelijk geen hoekpand was. Toen in 1947 de Vondelbrug werd aangelegd werden de aangrenzende panden gesloopt en lag het pand ineens op de hoek van de Eerste Constantijn Huijgensstraat.
Bron: Stadsherstel.
Mannen met rokkostuums
In 2012 verkochten de vrijmetselaars het rechtergedeelte van het pand aan Stadsherstel en gebruikten de verkoopopbrengst om het linkergedeelte van het gebouw te renoveren. Stadsherstel renoveerde de rechterzijde van het gebouw en verhuurde het uiteindelijk aan OSK. Het linkergedeelte gebruiken de vrijmetselaars nog steeds voor ceremoniën en bijeenkomsten.
Van Oosten vertelt dat er ’s avonds regelmatig raadselachtige mannen in rokkostuum voor de deur staan. Als de vrijmetselaars met hun ceremonieën bezig zijn hebben zij liever niet dat er mensen in de tuin komen omdat die dan naar binnen zouden kunnen kijken.
Hoewel het pand tegenwoordig dienst doet als advocatenkantoor is het zijn functie als Bierhuis niet helemaal verloren. Sinds kort bevat het pand namelijk een klein eigen café waar natuurlijk Heineken wordt geschonken…
Het pand in de huidige staat. Het pentagram in de gevel links is duidelijk zichtbaar. Foto: Jeroen Jung.
Het kantoor van OSK heeft een eigen café, waarmee de vroegere functie in ere wordt gehouden.