In deze rubriek worden advocaten die 40 jaar in het vak zitten in het zonnetje gezet. Deze keer:
Advocaat: Elzelina de Winter
Leeftijd: 65 jaar
Kantoor: Jaasma de Winter advocaten
Waarom heeft u destijds voor de advocatuur gekozen?
Ik ben rechten gaan studeren omdat je daarmee “alle kanten op kunt”. Ik had niet het idee dat ik advocaat zou worden. Ik had niet zo’n duidelijk beeld van wat een advocaat doet. Ik heb vóór mijn studie een secretaresse-opleiding gevolgd en werkte tijdens mijn studie af en toe bij een advocatenkantoor als secretaresse. Zo heb ik bij een groot kantoor gewerkt en bij een klein kantoor. Het laatste sprak mij erg aan en zo is het idee ontstaan om advocaat te worden.
Welke zaak is u het meest bijgebleven?
Ik heb heel lang een vrouw bijgestaan die na een vreselijke echtscheiding – het woord “vechtscheiding” bestond toen nog niet – haar beide kinderen kwijtraakte, hoewel zij een prima moeder was. De vader van de kinderen is er uiteindelijk in geslaagd om de kinderen zo ver te krijgen dat zij bij hem gingen wonen en het contact met hun moeder verbraken. Tegenwoordig noemen wij dat ouderverstoting. Ik heb nog steeds veel bewondering voor die cliënte die zich staande heeft weten te houden, ondanks alle ellende en jarenlange procedures die ze heeft meegemaakt.
Wat is de belangrijkste verandering geweest in de tijd dat u advocaat bent?
De verplichte beroepsopleiding, de verplichte permanente educatie en de automatisering. Toen ik begon was er geen beroepsopleiding. Ik heb meegedaan aan de Experimentele Opleiding Stagiaires, de voorloper van de beroepsopleiding. Dat was heel leuk en we leerden daar vooral vaardigheden zoals een slecht nieuwsgesprek voeren. Cursussen volgen was niet verplicht en deed je uit jezelf, dat hoorde gewoon bij het vak.
En wat de automatisering betreft: ik heb de telex nog meegemaakt. Dat was wel op dat grote advocatenkantoor, want daar werd een internationale praktijk gevoerd. Op mijn eerste kantoor, waar ik als stagiaire begon, hadden we elektrische typmachines en pas veel later een computer en een fax. Je schreef brieven en stukken met de pen en de secretaresse typte die vervolgens.
Vindt u dat de overheid voldoende rekening houdt met het vak van de advocaat?
Ik werk voornamelijk op toevoegingsbasis. Het is bekend hoe slecht de situatie op dat gebied is. Het is buitengewoon treurig en kortzichtig hoe de minister hiermee omgaat, ondanks alle onderzoeken en adviezen die er nu liggen. Ik hoop echt dat de sociale advocatuur blijft bestaan omdat iedereen, ook mensen met een laag inkomen, recht heeft op kwalitatief goede rechtsbijstand. Ik zie echter dat de sociale advocaten van mijn generatie òfwel al gestopt zijn, òfwel binnenkort met pensioen gaan. Het is voor de nieuwe generatie financieel niet aantrekkelijk en ook niet haalbaar om een toevoegingspraktijk op te bouwen. Als je een gezin hebt kun je daar niet van rondkomen.
Wat vindt u het leukst aan uw vak? Indien u het allemaal opnieuw zou mogen doen, zou u dan een ander beroep hebben gekozen?
Het leukst vind ik het werken met mensen en de vrijheid die je hebt om je werk in te delen en de koers te bepalen in de zaken van je cliënten, uiteraard in overleg met de cliënt. Soms lopen zaken echter heel anders dan gedacht, bijvoorbeeld in procedures. Cliënten en rechters zijn mensen. Dat maakt dat je soms voor verrassingen komt te staan. Vroeger kon ik daar minder goed mee omgaan dan nu. Dat is het voordeel van ervaring en ouder worden, denk ik. Ik zou geen ander beroep kiezen als ik het mocht overdoen. Het is nooit saai en ik ga nooit met tegenzin naar mijn werk.
Er is veel te doen over de pensioenleeftijd. Wat vindt u de ideale pensioenleeftijd voor een advocaat?
De ideale pensioenleeftijd bestaat niet, die is voor iedereen verschillend. Zolang je het vak nog met enthousiasme uitvoert en je mentaal nog gezond bent, kun je het lang blijven doen.
Ik begrijp best dat sommige rechters het moeilijk vinden dat zij verplicht zijn om te stoppen als ze 70 jaar worden. Ik hoop dat de advocaten de vrijheid blijven houden om te stoppen als zij dat zelf willen en dat er geen verplichte pensioenleeftijd wordt ingevoerd.
Heeft u nog tips voor (jonge) advocaten?
Aan jonge advocaten zou ik willen meegeven: oefen je vak serieus uit. Wees oprecht en besef dat je als advocaat een voorbeeldfunctie hebt op het gebied van integriteit en onafhankelijkheid. En wees zuinig op je beroepsgeheim. Bewaak daarnaast je eigen grenzen, zowel beroepsmatig als in je privé-leven. Er is ook nog leven naast de advocatuur – en ik hoop ook ná de advocatuur…