Fotografie: Stefan Ammerlaan
Onlangs heb ik een maand vrij genomen om me te bezinnen op een roerig afgelopen jaar en op te laden voor een mooi en vruchtbaar nieuw jaar.
Een half jaar geleden opende ik na een jaar voorbereidingen namelijk met een team van vijf advocaten en een gelijk aantal juridisch medewerkers, een drietal student stagiaires Van Essen Advocaten. En sindsdien loopt ons kantoor door ieders inzet als een geoliede machine. We doen zowel strafzaken als ook civiele zaken en de cliënten en verwijzers weten de weg naar ons kantoor gelukkig goed te vinden. Ook merk ik dat de sfeer op kantoor goed is en ik met plezier op kantoor ben.
Maar ik voelde ook dat het tijd was voor wat rust. Even niets.
Hoe fijn is het dan om bij terugkomst te merken dat het bedrijf ook zonder mij goed functioneert. Dankzij de inzet van de advocaten en de ondersteuning maar ook dankzij de aanname van een office manager kort voor mijn vakantie.
En meteen stonden er ook na terugkomst een paar leuke dingen op het programma.
Zo begon Justin Kötter, een uiterst intelligente en gedreven net afgestudeerd jurist bij ons als juridisch medewerker voor zowel de straf- alsook de civiele zaken. En….hij is de eerste mannelijke medewerker sinds maanden op ons kantoor!
Want hoewel de aanwezigheid van uitsluitend vrouwelijke advocaten en ondersteuning in mijn nieuwe kantoor het afgelopen half jaar nogal wat aandacht trok en nog steeds trekt, hebben we zelf toch graag een evenwichtigere verdeling van mannen en vrouwen binnen het bedrijf.
Binnen een paar dagen was al duidelijk dat Justin erg goed past binnen ons team, qua kennis, ambitie en ook als persoon. Dus dat was meteen een leuk begin.
Verder stonden er ook meteen twee dagen Lissabon op de planning.
Twee cliënten van mij waren enkele weken eerder aldaar aangehouden met een groot geldbedrag. Hoewel heengezonden na inbeslagname van het geldbedrag, verzochten ze mij hen in de beslagkwestie alsook de mogelijke strafzaak bij te staan.
Een van de advocaten van mijn kantoor, Zahra Boufadiss, heeft vervolgens op mijn verzoek internet afgespeurd en de Orde aldaar gebeld op zoek naar de beste strafpleiter in Lissabon om mee samen te werken. En ze vond er een, mr. Tiago Sousa Dias.
Deze stuurde direct na benadering een soort cv met zijn specialisaties, overwinningen in grote Portugese strafzaken en linkjes naar media optredens.
Daarnaast sprak hij aan de telefoon als een van de weinigen uitstekend Engels. Dus dat klonk veelbelovend.
Fotografie: Stefan Ammerlaan
Zahra en ik hebben net een omvangrijk strafproces in België achter de rug alwaar we thans nog meerdere strafzaken hebben lopen. Dus we hebben inmiddels de nodige ervaring opgedaan met soortgelijke samenwerkingen over de grens. De ene ervaring wat positiever dan de andere, maar hoe dan ook steeds weer een geweldig leerzame ervaring om in het buitenland te mogen pleiten en te leren van een ander rechtssysteem en de werkwijze van andere buitenlandse advocaten.
Dus afgelopen woensdag in het vliegtuig naar Lissabon, naar mr. Sousa Dias.
En de aankomst begon meteen goed. Mr. Sousa Dias had voor diezelfde avond voor Zahra en mij een tafel gereserveerd in een geweldig restaurant. Zo een die nog niet in alle boekjes staat, dus niet overladen met toeristen maar wel met heerlijk eten en geweldige cocktails, restaurant Peixola genaamd.
Ondanks de cocktails verschenen we de volgende dag fris en fruitig bij het kantoor van mr. Sousa Dias vlakbij de rechtbank van Lissabon.
Daar legde ik mr. Sousa Dias uit hoe ik de samenwerking voor ogen heb en wat er mijns inziens dient te gebeuren in de zaken van beide cliënten.
Ook vroeg ik hem mij wat meer uit te leggen over het straf(proces)recht in Lissabon en meer specifiek de regels en jurisprudentie aangaande witwassen.
Toevallig had ik een paar dagen eerder een cursus witwassen gehad, dus de Nederlandse wet en jurisprudentie op dat gebied zat er bij mij goed in.
Deze voorzet was het begin van een twee uur durende bespreking over de verschillen tussen ons beider rechtssystemen alsook meer specifiek de regelgeving en jurisprudentie op het gebied van witwassen.
Mr. Sousa Dias bleek zoals gehoopt een echte strafpleiter met kennis en kunde te zijn, behept met een ruime ervaring op het gebied van witwaszaken.
Een paar bijzonderheden over het Portugese rechtssysteem die mij opvielen.
Zo mag het openbaar ministerie in de onderzoeksfase het dossier oneindig achterhouden omdat zij zelf bepaalt hoe lang deze fase duurt. Dit heeft als consequentie dat verdachten oneindig in voorlopige hechtenis kunnen worden gehouden zonder kennis te kunnen nemen van hun dossier. Zo werd een cliënt van mr. Sousa DIas in een eenvoudige zaak aangaande diefstal van een auto maar liefst anderhalf jaar in voorlopige hechtenis gehouden zonder kennis te mogen nemen van diens dossier. Om na ommekomst van die periode zonder proces uitgezet te worden naar diens land van herkomst. Dat was wel even schrikken.
Daarnaast bestaat er in het Portugese strafrecht geen bewijsminimum. De rechter weegt het bewijs en bepaalt zelf of hij het bewijs voldoende vindt op niet. Dus regels als één getuige is geen getuige gaan daar niet op. Je kunt veroordeeld worden op vrijwel niets maar omgekeerd ook worden vrijgesproken met veel bewijs tegen je.
Ook is sprake van minimumstraffen, waarbij alleen in bijzondere gevallen een vrijheidsstraf van maximaal 3 jaar kan worden omgezet in een boete of een werkstraf.
Werkstraffen zijn daar echter niet gebruikelijk zoals in Nederland.
Op witwassen staat een minimum vrijheidsstraf van 2 jaar en een maximumstraf van 16 jaar. Dat is niet mals!
Maar ook wat positievere bevindingen. Zo heeft het openbaar ministerie in Lissabon ook voor het feit witwassen de plicht om aan te tonen dat een inbeslaggenomen geldbedrag van misdrijf afkomstig is. Nu kan een rechter die stelling dus wel makkelijk aannemen omdat geen sprake is van een wettelijk bewijsminimum, maar van een vrijwel omgekeerde bewijslast zoals in ons Nederlandse rechtssysteem aangaande witwassen is dus geen sprake.
Dat betekent tactisch gezien dat je als advocaat je cliënt dus niet – zoals in Nederland – adviseert zo snel mogelijk met een plausibele verklaring te komen over de herkomst van bepaalde gelden en goederen, maar juist in principe achterover kunt zitten tot het OM met bewijs komt van het tegendeel. In die eerste onderzoeksfase geeft het OM toch geen informatie prijs, zelfs niet je eigen verklaring, dus dat wordt ook niet van je verwacht.
Daarbij gelden er in Lissabon voor advocaten geen regels voor de ontvangst van honorarium in contanten. Mits je dit honorarium maar opgeeft aan de belastingdienst is dat voldoende. Van mijn mededeling dat je in Nederland niet meer dan 5000 contant per relatie per jaar mag ontvangen, tenzij je uitlegt aan de deken waarom je meer contanten ontvangt, hoe groot de zaak ook is of hoe veel zaken die relatie ook heeft, viel mr. Sous Dias dan weer bijna van zijn stoel.
Ook kregen we wat smeuïge details te horen. Zo vertelde mr. Sousa Dias ons over de heksenjacht die op dit moment gaande is in Lissabon op witwasverdachten. Aanleiding is het streven corruptie uit te roeien, de recente publicatie van de zogenoemde Panama Papers, alsmede het vermoorden van de hond van de enige rechter in Lissabon die alle witwaszaken doet naar verluid door een van de verdachten in een grote witwaszaak van deze rechter.
Al met al was het een leerzame en tevens vermakelijke bespreking en ik denk dat ik de juiste advocaat heb gevonden om mee samen te werken.
Vrijdag terug op kantoor werden in de ochtend twee kunstenwerken geleverd van fotografe/kunstenares Danielle van Zadelhoff. Danielle was zelf ook meegekomen en had nog een extra kunstwerkje voor me meegenomen als cadeau. Wat een bijzondere vrouw! Na jaren monumenten te hebben gerestaureerd is ze een jaar of twee geleden pas gedebuteerd als fotografe maar exposeert ze sindsdien op allerlei toonaangevende beurzen. Wat een genot en een luxe om twee van haar werken in mijn kantoor te mogen hebben. En met een uitnodiging op zak om haar een keer in haar zestiende-eeuwse huis buiten Antwerpen te mogen bezoeken sloot ik mijn werkweek met een grote glimlach af.
Volgende week geen tripjes en leuke ontmoetingen maar flink wat zittingen en besprekingen in de planning. Laat het nieuwe jaar maar beginnen!
Mr. Marielle van Essen
Directeur Van Essen Advocaten
www.vanessen-advocaten.nl
Fotografie: Stefan Ammerlaan