Sinds de verkiezingen van 2020 zijn Belarussische advocaten het slachtoffer van politiek gemotiveerde vervolging, met inbegrip van royering, willekeurige arrestaties en opsluiting, louter vanwege de uitoefening van hun beroep. Recent vond een zitting tegen de Belarussische advocaat Vitaly Braginets plaats. Een zitting tegen advocaat Alexander Danilevich zal binnenkort plaatsvinden.
Tekst: Lawyers for Lawyers
Sinds de verkiezingen van 2020 worden Belarussische advocaten op verschillende manieren gehinderd in de uitoefening van hun professionele werkzaamheden. Tussen augustus 2020 en juni 2022 is het ten minste 56 advocaten onmogelijk gemaakt hun beroep uit te oefenen door middel van schrapping van het tableau en intrekking van hun vergunning. De regering van Belarus heeft zich niet alleen op individuele advocaten gericht, maar ook op de advocatuur als geheel door in mei 2021 de wet op de balie en de advocatuur zodanig te wijzigen dat de onafhankelijkheid van de balie wordt ondermijnd. In de laatste jaren is hierdoor een afschrikkend effect ontwikkeld voor juridische beroepen en is het recht van mensenrechtenverdedigers en politieke tegenstanders op toegang tot onafhankelijke, doeltreffende juridische vertegenwoordiging beperkt.
Het Bureau van de Hoge Commissaris van de VN voor de mensenrechten (OHCHR) heeft het aanhoudende optreden veroordeeld en verklaard dat deze periode in Belarus fundamentele schendingen van de mensenrechten laat zien. Ook de Speciale Rapporteur voor de mensenrechtensituatie in Belarus betreurt de situatie en heeft vastgesteld dat “systematische mensenrechtenschendingen en straffeloosheid voor deze misdaden Belarus hebben overspoeld met een klimaat van willekeur en angst”.
Arrestaties van advocaten
Zo is bijvoorbeeld advocaat Vitaly Braginets op maandagochtend 23 mei 2022 aangehouden. Sinds september 2022 zit mr. Braginets in hechtenis en op maandag 16 januari dit jaar begon het proces tegen hem. Begin februari werd duidelijk dat hij is veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf na schuldig te zijn bevonden aan “deelname aan acties die de openbare orde ernstig schenden, oprichting van of deelname aan een extremistische groep, aanzetten tot haat, oproepen tot beperkende maatregelen (sancties)”.
Op 10 maart begint het proces tegen Alexander Danilevich, een andere politiek gevangengenomen advocaat. Hij wordt beschuldigd van het aanzetten tot oproepen tot beperkende maatregelen (sancties) en het vergemakkelijken van extremistische activiteiten. Alexander Danilevich werd aangehouden en in het KGB-voorarrest geplaatst. Eerder werden tegen de advocaat tuchtmaatregelen genomen omdat hij een anti-oorlogspetitie had ondertekend en werd zijn contract met de faculteit Internationale Betrekkingen van de Belarussische Staatsuniversiteit, waar hij 20 jaar lang les heeft gegeven, niet verlengd.
Steun voor advocaten uit Belarus
In september 2022 heeft Lawyers for Lawyers in samenwerking met de American Bar Association en het International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI) een rapport opgesteld om een overzicht te geven van de aanhoudende zorgwekkende tendens tot onderdrukking van de advocatuur en individuele advocaten in Belarus. Lawyers for Lawyers blijft de situatie van advocaten in Belarus op de voet volgen.