Van 6 tot 18 november vond de jaarlijkse Conference of the Parties (COP) plaats in Sharm-El-Sheikh in Egypte, waarbij het internationale klimaatbeleid werd besproken. Het evenement trekt elk jaar wegens de groeiende klimaatzorgen niet alleen veel bekijks, maar ook demonstranten. De arrestaties beperkten zich niet tot demonstranten, ook verschillende Egyptische advocaten werden opgepakt toen zij activisten en demonstranten probeerden bij te staan.

Tekst: Lawyers for Lawyers

In de aanloop naar COP27 ontstonden er al zorgen over de repressie van demonstranten door de Egyptische regering. Voorzitter van de klimaattop, Sameh Shoukry, beloofde dat protesteren mocht, maar stelde daartoe een afgelegen en gemonitorde plek beschikbaar. Van de mensen die voorafgaand aan de COP hadden laten weten aanwezig te willen zijn bij de protesten, zijn er 300 gearresteerd. Ook werden taxi’s gesurveilleerd, en telefoons gecheckt. Bovendien werden mensenrechtenwebsites geblokkeerd die kritiek uitten op Egypte.

Ook speciale rapporteurs van de Verenigde Naties hebben hun zorgen geuit over de mensenrechtensituatie rond de COP. Zij noemen deze nieuwe golf van arrestaties onderdeel van hardnekkig en aanhoudend optreden tegen het maatschappelijke middenveld. “Arrestaties en opsluiting, bevriezing en ontbinding van NGO’s en reisbeperkingen tegen mensenrechtenverdedigers hebben een klimaat van angst gecreëerd voor Egyptische maatschappelijke organisaties om zich zichtbaar in te zetten op de COP27”, aldus de rapporteurs.

Arrestaties van advocaten

Advocaten die probeerden activisten en demonstranten bij te staan, werden zelf ook gearresteerd. Op 30 oktober kreeg advocaat Makarios Lahzy van zijn cliënt – de klimaatactivist Ajit Rajagopal – te horen dat deze tijdens zijn reis vanuit India naar Egypte bij een veiligheidscontrole was gearresteerd. Ajit was in Egypte om aandacht te vragen voor het klimaatprobleem en was van plan een protestmars te lopen van Caïro naar Sharm el Sheikh. Lahzy vertrok naar de veiligheidscontrole om zijn cliënt te hulp te schieten en verdween daarna. Na 24 uur werd hij op 31 oktober 2022 vrijgelaten door de Transit Police Department. Gedurende deze periode had hij geen contact met een advocaat of zijn familie. De aanklachten op grond waarvan Lahzy is gearresteerd, blijven onbekend.

Steun voor Egyptische advocaten

De arrestaties van advocaten tijdens COP27 staan niet op zichzelf. Advocaten die werken aan gevoelige zaken worden vaak geconfronteerd met represailles in verband met hun lobbywerk ter verdediging van de mensenrechten, of in verband met hun juridische vertegenwoordiging van mensen die als kritisch op de regering worden beschouwd.

Begin 2022 diende Lawyers for Lawyers een rapport in bij het mensenrechtencomité van de Verenigde Naties over de zorgelijke toestand van advocaten. In het rapport worden onder meer de  problemen omschreven die advocaten in Egypte hebben bij het verkrijgen van toegang tot cliënten in detentie, het gebrek aan vertrouwelijkheid tussen advocaat en cliënt, bedreigingen en intimidatie van advocaten, de strafrechtelijke vervolging van advocaten, de schendingen van de vrijheid van meningsuiting van advocaten en de bezorgdheid over de onafhankelijkheid van de orde van advocaten in Egypte. Over de arrestatie van Lahzy heeft Lawyers for Lawyers een statement uitgebracht.