Jaap Koster is na een bloemrijke carrière in de advocatuur bij Houthoff en Clifford Chance momenteel consultant bij het laatstgenoemde kantoor. De uren die hierdoor vrijkwamen werden al snel gevuld met vrijwilligerswerk bij Lawyers for Lawyers, bestuurlijke nevenfuncties binnen de culturele sector en experimenteren in de keuken. Ik spreek met Jaap over zijn carrière tot nu toe, wat hij doet bij Lawyers for Lawyers en over rechtvaardigheid in algemene zin.
Tekst: Koen Hoogendoorn
Jaap zit ontspannen in zijn thuiswerkkantoor wanneer ik hem virtueel spreek via Microsoft Teams. Jaap komt op mij over als een expert, iemand die weet wat hij doet en waar hij voor staat. Dit blijkt ook uit zijn carrière waarin hij heel gefocust bleef op de advocatuur, met een enkele wisseling van kantoor, toen hij na 22 jaar dienst bij Houthoff vertrok naar Clifford Chance. Jaap was al lang bekend met Lawyers for Lawyers en droeg de organisatie een warm hart toe. Maar door zijn toewijding naar de advocatuur bleven er te weinig uren over om iets te kunnen betekenen voor de organisatie.
Bij Clifford Chance treedt je uit de maatschap als je 60 jaar wordt. Toen ontstond er anderhalf jaar terug wel ruimte voor andere bezigheden naast het werk. Jaap nam kort daarna contact op met Lawyers for Lawyers om te zien wat zij voor elkaar konden betekenen. Er werd een plek gevonden bij de focusgroep Turkije. Jaap reisde zelfs af naar Turkije om drie dagen rechtszaken tegen advocaten bij te wonen en met deze advocaten, of anderen die vastzitten, te kunnen spreken.
Wat sprong Jaap het meest in het oog als verschil tussen rechtszaken in Nederland of Turkije?
“In Turkije zie je dat veel zittingen worden uitgesteld om procedurele redenen. Er lijkt altijd wel iets tussen te komen, waardoor de zitting kan worden verplaatst. Ik denk niet dat dit een administratief probleem is, maar juist een bewuste zet van Turkse rechters. Via deze weg kan er wat tijd worden gewonnen voordat de uitspraak moet worden gedaan, met de hoop dat dan een andere rechter die uiteindelijk moet doen. Rechters in Turkije weten zelf ook dat de beslissingen die zij moeten nemen volgens het politieke regime niet altijd rechtvaardig zijn”, contempleert Jaap.
Toen Jaap een half jaar als vrijwilliger bij Lawyers for Lawyers was betrokken, heeft hij namens deze organisatie in Genève de Universal Periodic Review (UPR) van de Verenigde Naties bijgewoond. “Je fungeert dan min of meer als een marktkoopman die in een kwartier ‘pauze’ tijd zijn waren probeert te verkopen bij de meest belangrijke kopers. Bijvoorbeeld bij een land als de Verenigde Staten waarbij je producten de rechten van advocaten zij”, zegt Jaap over het lobbyen bij de UPR. Zijn reis naar Genève combineerde Jaap met een bezoek aan de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Verenigde Naties, waarin hij in gesprek ging met een vertegenwoordiger van ons land. “Je merkt dat diplomaten, politici en ministers heel benieuwd zijn naar wat je namens Lawyers for Lawyers hebt te zeggen. Het is informatie waar zij zelf vaak niet bij kunnen komen. Daardoor wordt Lawyers for Lawyers internationaal gezien erg gewaardeerd door organisaties zoals de VN, maar ook door het Ministerie van Buitenlandse Zaken”, aldus Jaap over de invloed van Lawyers for Lawyers.
Over de redenen waarom Jaap zich uiteindelijk bij Lawyers for Lawyers aansloot zegt hij nog het volgende: “Natuurlijk wilde ik advocaten ondersteunen, maar ik zie ook dat zelfs in onze eigen omgeving de rechtsstaat niet meer iets is wat vanzelfsprekend is. De rechtsstaat is iets kostbaars en bijzonders, dit moeten we niet voor lief nemen. Een volmaakte rechtvaardige samenleving bestaat niet, maar je kunt er wel zo dichtbij mogelijk komen”, concludeert Jaap Koster.