De Lawyers for Lawyers Award 2021 is toegekend aan advocaten Maksim Znak en Liudmila Kazak uit Belarus. De award zal uitgereikt worden tijdens een seminar op 18 november 2021 in de Rode Hoed dat georganiseerd wordt door de Amsterdamse Orde van Advocaten en Lawyers for Lawyers.
Voor de award werden advocaten van over de hele wereld genomineerd. Een onafhankelijke jury besloot de 2021 Award toe te kennen aan Maksim Znak en Liudmila Kazak “to highlight the important work of both lawyers who bravely represented Belarusian human rights defenders and opposition leaders and are paying a high price for their work.” Verder overwoog de jury dat zij met deze award ook de aandacht op andere advocaten in Belarus wil vestigen: “…to raise awareness of other Belarusian lawyers who have been subjected to pressure, harassment and intimidation in connection to their professional activities especially in the aftermath of the 2020 presidential elections.”
De situatie van advocaten in Belarus is sinds de presidentiële verkiezingen in augustus 2020 in een rap tempo verslechterd. Verscheidene advocaten die mensenrechtenzaken behandelden en demonstranten of oppositieleden bijstonden werden gearresteerd of onder huisarrest geplaatst. Zo ook Maksim Znak. Maksim Znak stond onder andere voormalig presidentskandidaat Svetlana Tikhanovskaya bij. Namens haar richtte hij de ‘Coördinatieraad’ op. Op 9 september 2020 werd hij uit zijn kantoor gehaald door gemaskerde mannen in burgerkleding en vlak daarna aangeklaagd voor onder andere het ‘oproepen tot acties gericht op het toebrengen van schade aan de nationale veiligheid’ en van ‘de oprichting en leiding van een extremistische formatie’. Hij werd veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf.
Veel andere advocaten in Belarus zijn het onderwerp van tuchtrechtelijke maatregelen op oneigenlijke gronden. In een recent rapport dat Lawyers for Lawyers over de situatie van advocaten in Belarus schreef, staat een lange lijst met advocaten die van het tableau geschrapt werden in verband met hun professionele activiteiten. Een van deze advocaten is Liudmila Kazak. Kazak is een prominente mensenrechtenadvocaat die politieke gevangenen, mensenrechtenverdedigers en journalisten heeft verdedigd, waaronder oppositieleider Maria Kolesnikova. Op 24 september 2020 werd ze in Minsk opgepakt door drie gemaskerde mannen op verdenking van ‘deelname aan een ongeoorloofd massa-evenement’. Later kwam daar in het kader van de arrestatie de aanklacht ‘ongehoorzaam zijn aan een politieagent’ bij. De rechtbank heeft Kazak uiteindelijk veroordeeld tot ‘ongehoorzaamheid aan een politieagent’ op basis van getuigenissen van anonieme gemaskerde getuigen die via Skype verschenen en beweerden de arresterende agenten te zijn. Kort daarna werd zij van het tableau geschrapt omdat zij handelingen had gepleegd die onverenigbaar waren met de titel van advocaat en de advocatuur in diskrediet zou hebben gebracht.
Lawyers for Lawyers hoopt met de Award meer zichtbaarheid te kunnen geven aan de problemen die advocaten in Belarus, en in vele andere landen van de wereld, ondervinden. De Award wordt op 18 november uitgereikt na afloop van een seminar dat ook online via livestream te bekijken zal zijn. Meer informatie over het bijwonen van het evenement en het precieze programma worden op korte termijn bekend gemaakt. Hou daarvoor de website www.lawyersforlawyers.org in de gaten.