U heeft vast iets meegekregen van het bijzondere initiatief van de Amsterdamse “Togadriehoek”, bestaande uit de deken van de Amsterdamse Orde, de hoofdofficier van Justitie en de president van de Rechtbank Amsterdam, om een opiniestuk te publiceren waarin zorgen worden geuit over de rechtsstaat. Voor wie het nog eens na wil lezen: het opiniestuk in de Telegraaf van 25 februari vindt u hier. Het initiatief zal worden opgevolgd met vervolgpublicaties, het instellen van een jongerenraad en een seminarmiddag.
Het stuk heeft vele positieve maar ook negatieve reacties opgeleverd. In veel negatieve reacties kwam terug dat wij de hand in eigen boezem moeten steken omdat rechters voorbij zouden gaan aan de wensen van de politiek. De gedachte dat de rechter mee moet gaan met de wens van de politiek miskent echter de staatsrechtelijke rol van de rechterlijke macht. Juist in deze tijd is het nodig om ons uit te spreken voor het behoud en het versterken van de rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. De ontwikkelingen in het buitenland onderstrepen dat nog eens.
Vlak voor het verschijnen van dit nummer van het ABB werd bekend dat de rechter in Istanbul heeft geoordeeld dat het bestuur van de Orde van Advocaten in Istanbul en de deken İbrahim Kaboğlu uit hun ambt zullen worden gezet. De strafrechtelijke vervolging volgt nog. De reden voor de afzetten is het afgeven van een verklaring waarin de orde vraagt om een onderzoek naar de dood van twee Turkse journalisten in Syrië. Dit zou het propaganderen van terrorisme zijn.
Het is de bittere uitkomst van een rechtszaak die op 4 maart plaatsvond. Samen met de deken van Den Haag en vertegenwoordigers van Lawyers for Lawyers heeft Jacqueline Schaap namens de Amsterdamse Orde die zitting bijgewoond, als teken van solidariteit. Er is door de verschillende orden van advocaten in Nederland ook een ondersteunende verklaring afgegeven (hier leest u meer daarover).
De uitspraak in Istanbul kwam toevalligerwijs op dag dat de Prix Ludovic (een jaarlijkse prijs voor zowel een advocaat als een orde die strijdt voor de rechtsstaat) werd uitgereikt aan de orde van advocaten in Istanbul.
Verontrustend zijn ook de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. De roep om rechters af te zetten als zij een uitspraak doen die niet welgevallig is, advocaten die maatregelen van de overheid moeten vrezen als zij bepaalde cliënten bijstaan, of hun cliënten op een bepaalde, binnen de wet passende, wijze bijstaan, schenden de rechtsstaat. Wij hebben kennis genomen van de verklaring van de American Bar Association (hier), en van de verklaring zoals die door een groot aantal balies en samenwerkingsverbanden van advocaten in Europa en daarbuiten is ondertekend (hier). De Amsterdamse Orde verklaart zich solidair met Amerikaanse advocaten en ondersteunt de oproep van deze organisaties van harte.
De wereld om ons heen verandert in rap tempo. Het is daarom van belang om uit te dragen dat de togadragers een fundamenteel vertrouwen hebben in elkaars rol, in elkaars instituties. Het zou goed zijn om dit vertrouwen ook nadrukkelijker als uitgangspunt te nemen en mee te blijven nemen in individuele zaken.
Barbara Rumora- Scheltema
Jacqueline Schaap